اگر روی بدنه یک دوربین دوچشمی یا جعبه آن نوشته باشد ۵۰×۱۰ معنای این اعداد چیست؟
عدد نخست بیانگر بزرگنمایی دوربین دوچشمی است. مثلاً دوچشمی ۵۰×۱۰ تصویر را ۱۰ برابر می‌کند. این به آن معناست که اشیاء ۱۰ برابر بزرگتر از زمانی دیده می‌شوند که از دوچشمی استفاده نشود.
دومین عدد بیانگر اندازۀ عدسی شیئی (برحسب میلیمتر) است. عدسی شیئی همان عدسی بزرگی است که در ابتدای هر یک از لوله‌های دوچشمی قرار دارد. هر اینچ تقریباً ۲۵ میلیمتر است بنابراین شیئی دوچشمی ۵۰×۱۰ تقریباً ۲ اینچ است. اندازۀ عدسی‌های شیئی عامل تعیین‌کنندۀ توان گردآوری نور دوچشمی است. به بیان دیگر، هر چه عدسی شیئی در دوربین‌های دوچشمی‌های بزرگتر باشد نور بیشتری وارد دوچشمی می‌شود و تصویر شفاف‌تر و جزئیات بیشتر خواهد بود. در دوربین‌های دوچشمی نجومی هر چه عدسی شیئی بزرگتر باشد، چیزهای بیشتری و اجرام کم‌نورتری را می‌توانید ببینید. اما با بزرگتر شدن اندازۀ شیئی اندازه و وزن دوچشمی هم بیشتر می‌شود و قیمت آن هم تقریباً به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
نکته: مطالب گفته شده در بالا در مورد دوربین‌های تک چشمی هم صادق است مثلا در یک تک‌چشمی 12X50 بزرگنمایی 12 برابر و قطر عدسی شیئی یا همان عدسی بزرگ تک چشمی 50 میلیمتر است.
پس 50×30-10 و 50×10/15 یعنی چه؟
هرگاه پیش از علامت x دو عددباشد، به آن معناست که دوربین دوچشمی بزرگنمایی متغییر دارد. اگر اعداد با علامت «-» از هم جدا شده باشند (مثلاً 50×30-10)، به آن معناست که دوچشمی از نوع زوم (zoom) است و می‌توان با حرکت دادن پیچ یا اهرم زوم، بزرگنمایی دوچشمی را از مقدار عدد نخست تا عدد دوم (در این مورد از 10 برابر تا 30 برابر) به‌طور پیوسته تغییر داد.
از طرف دیگر اگر اعداد با علامت «/» (ممیز) از هم جدا شده باشند، دوچشمی محدوده بزرگنمایی ندارد. و فقط دو مقدار شخص بزرگنمایی دارد. این دوچشمی‌ها به ندرت در بازار یافت می‌شوند.
«قطر مردمک خروجی» چیست؟
اندازه یا قطر پرتوهای متمرکز شده نوری است که از عدسی چشمی دوربین خارج شده و به چشم ناظر می‌رسد. محاسبۀ اندازۀ این قطر براساس اندازۀ شیئی و بزرگنمایی آسان است. قطر مردمک خروجی برابر است با قطر عدسی شیئی تقسیم بر بزرگنمایی. بنابراین قطر مردمک چشمی یک دوچشمی ۸۰×۲۰ حدود ۴ میلیمتر است. داشتن مردمک خروجی بزرگتر مطلوب‌تر است؛ به‌ویژه اگر از دوچشمی برای مقاصد نجومی استفاده شود. زیرا مردمک چشم انسان در تاریکی گشادتر می‌شود. هر چه قطر مردمک خروجی بزرگتر باشد، تصویر روشن‌تر خواهد بود. زیرا نور بیشتری به شبکیۀ چشم انسان می‌رسد. تصویر در دوچشمی‌ای که به ازای یک مقدار معین از قطر شیئی بزرگنمایی بیشتری دارد، تاریک‌تر است. زیرا پرتو نور باریک‌تری به مقدار شبکیۀ کوچک‌تری می‌رسد.
آیا سن عامل تأثیرگذاری برای انتخاب دوربین دوچشمی است؟
در سن‌های بالا مردمک چشمان ما به اندازۀ دوران جوانی نمی‌توانند منبسط شوند. در جوان‌ترها (مثلاً افراد زیر ۳۰ سال) قطر مردمک اغلب می‌تواند به حدود ۷ میلیمتر برسد. این مقدار در افرادی که در دهۀ ۵۰ و ۶۰ خود به سر می‌برند، به حدود ۵ میلیمتر می‌رسد. البته استثناء‌هایی هم وجود دارد، اما همچنان باید این نکته را هنگام انتخاب دوچشمی نجومی در نظر داشت. اگر سن شما به ۶۰ سال رسیده است، دوچشمی ۵۶×۸ با قطر مردمک خروجی بسیار بزرگ ۷ میلیمتر دیگر تفاوتی با یک دوچشمی با شیئی کوچکتر ندارد. اگر مردمک چشم شما در بیشترین مقدار به بزرگی ۵ میلیمتر می‌رسد، در این صورت بیشتر آن پرتو نور با قطر ۷ میلیمتر هرگز به شبکیه‌تان نخواهد رسید. در این مورد، بهتر است دوربینی کوچکتر و جمع و جورتر بخرید که همان بزرگنمایی را داشته باشد مثلا به جای 8x56 دوربین کوچکتر 8x40 بخرید که ارزانتر است.
آسودگی چشم ( فاصلۀ مردمک خروجی) چیست؟
آسودگی چشم یا فاصلۀ مردمک خروجی فاصله‌ای است که باید چشم برای رسیدن به بیشترین کارایی از چشمی‌های دوچشمی داشته باشد. آسودگی چشم به‌طور کلی با افزایش توان کاهش می‌یابد. آسودگی چشم کم (کمتر از ۱۰ میلیمتر) نیازمند آن است که چشمان‌تان را خیلی به چشمی‌ها نزدیک کنید. در حالی‌که در آسودگی چشم بزرگتر (بیش از ۱۵ میلیمتر) می‌توان چشم‌ها را در فاصلۀ دورتری از دوچشمی قرار داد.
من از عینک طبی استفاده می‌کنم کدام دوربین دوچشمی را پیشنهاد می‌کنید؟
افرادی که از عینک استفاده می‌کنند، برای آنکه فضای مناسب برای عینک هم وجود داشته باشد (عموماً ۱۵ میلیمتر حداقل مقدار مورد نیاز است)، به آسودگی چشم بزرگ‌تری نیاز دارند. اما بسیاری از افراد که از عینک طبی استفاده می‌کنند، احتمالاً با دانستن اینکه برای استفاده از دوچشمی به عینک نیاز ندارند، شگفت‌زده می‌شوند. شما می‌توانید بدون عینک به‌راحتی از دوچشمی استفاده کنید (مگر آنکه میزان آستیگماتیسم چشم‌های‌تان زیاد باشد). تنظیم فکوس دوچشمی اغلب می‌تواند همان میزان خطای چشم شما را اصلاح کند.
آیا دوچشمی را باید روی سه‌پایه قرار دهم؟
استفاده از سه‌پایه عکاسی در دوچشمی‌های بزرگ و یا دوچشمی‌های با بزرگنمایی زیاد بسیار ضروری است؛ به‌ویژه هنگامی که برای نجوم و رصد آسمان شب از دوربین دوچشمی استفاده می‌کنید. توجه کنید که برای اتصال بیشتر دوچشمی‌های کوچک به سه‌پایه به یک رابط تبدیل به نام رابط L احتیاج دارید.
قدرتمندترین دوربین دوچشمی که می‌توان روی دست (بدون سه‌پایه) استفاده کرد کدام است؟
برای افراد مختلف متفاوت است و به بزرگنمایی و اندازه (وزن) بستگی دارد. اما پرسش مهم‌تر این است: برای استفاده در روز می‌خواهید یا استفاده‌های نجومی؟ برای استفاده‌های نجومی، بیشترین بزرگنمایی که می‌توان دوچشمی را روی دست نگاه داشت، 12x است. در بزرگنمایی‌های بالاتر میدان دید آنقدر لرزان می‌شود که نمی‌توان نمای واضحی دید. برای تماشای مناظر در روز می‌توان از بزرگنمایی‌های بزرگتر هم استفاده کرد، زیرا تأثیر لرزش کمتر است. عامل دیگر وزن است. بهتر است دوچشمی‌های با وزن بیش از ۲ کیلوگرم را روی سه‌پایه قرار داد. بنابراین، پیشنهاد کلی ما برای قوی‌ترین دوچشمی قابل استفاده روی دست برای کاربرد نجومی ۷۰×۱۱ (یک کیلو و سیصد گرم) است. برای روز دوچشمی ۸۰×۲۰ (2 کیلوگرم) را پیشنهاد می‌کنیم. اما اگر چه خیلی سنگین نیست، همچنان دوچشمی بزرگی است و طولش حدود ۳۳ سانتی‌متر است. اگر بیش از حد بزرگ است، می‌توانید به سراغ گزینه‌های کمی کوچکتر همچون دوچشمی ۷۰×۱۵ بروید.
آیا رنگ عدسی‌ها همانند عینک آفتابی روی رنگ چشم‌انداز تأثیر دارد؟
در دوربین‌های دوچشمی با اندود چندلایه باکیفیت بالا، عدسی‌ها به رنگ سبز و یا آبی دیده می‌شوند، اما از آنجا که کارایی بالایی دارند، رنگ تصویر را تغییر نمی‌دهند. درباره دوچشمی‌هایی با اندود نامرغوب که مقدار زیادی از نور و رنگ را همچون آینه منعکس می‌کنند این مسئله صادق نیست. مثلاً دوچشمی‌های با عدسی یاقوتی‌رنگ بیشتر نور قرمز را بازمی‌تابانند و چشم‌انداز از درون آن‌ها به‌طور غیرطبیعی سبز است.
آیا چشم‌انداز درون دوچشمی تلسکوپی وارونه است؟
خیر، تصویر در دوچشمی‌های تلسکوپی با استفاده از منشورهایی اصلاح می‌شود. این به آن معناست که تصویر از درون این دوربین‌های دوچشمی همانند تصویری است که بدون دوچشمی دیده می‌شود.
بهترین دوربین دوچشمی برای استفاده در منازل روبه دریا کدام است؟
اگر پنجره‌ای با نمای دریا در خانه دارید، از دوچشمی استفاده کنید که بزرگنمایی بسیار بالا (20 برابر یا بالاتر) دارد. بهتر است که ضدبخار و ضد مه گرفتگی باشد و باید روی سه پایه نصب شود. از انجا که قصد دیدن دوردست‌ها را دارید دوچشمی با بزرگنمایی کم مناسب نیست. مثلا یک دوربین دوچشمی 28x110 با سه پایه عکاسی گزینه مناسبی است.
ویرایش: مرداد 1401 داوود شفیعی
