فیلتر رصدی اکسیژن 3 (O III) از دسته‌ی فیلترهای سحابی محسوب می‌شود. در رصد سحابیهای نشری و سیاره‌نما کاربرد دارد و با افزایش تضاد نوری تصویر این اجرام، جزئیات بیشتری از آن‌ها را که در حالت عادی قابل تشخیص نیست نمایش می‌دهد. این فیلتر با اتصال به چشمی دو اینچ، 90 درصد نور منتشره از سحابی در دو خط طیفی مربوط به اکسیژن دو بار یونیزه شده (یا اکسیژن 3) را که در طول موج‌های 496 و 501 نانومتر واقع‌اند با پهنای کمتر از 15 نانومتر (از 490 تا 505 نانومتر) از خود عبور می‌دهد و سایر طول موج‌های نور مرئی را حذف می‌کند (اکسیژن خنثی را با اکسیژن 1 یا (OI)، اکسیژن یک بار یونیزه شده را با اکسیژن 2 (O II)، و اکسیژن دو بار یونیزه شده یا همان یون دو مثبت اکسیژن را با (O III) و ... نشان می‌دهند). نمودار گذردهی این فیلتر را در تصویر زیر می‌ببینید.
فیلتر اکسیژن 3 با افزایش تضاد نوری میان زمینه‌ی آسمان و سحابی، نمایانی آن را افزایش می‌دهد. بیشترین کارائی آن در رصد سحابی‌هایی با روشنایی سطحی پایین، مانند پرده و هلیکس است.
جالب است بدانید خطوط نشری اکسیژن 3 اولین بار در خطوط طیفی سحابیهای نشری در سال 1860 کشف شدند و چون تا آن زمان نا‌شناخته بودند. گمان می‌رفت از عنصر جدیدی که در سحابی است گسیل شده‌اند، از این رو به اسم نبیولیوم (یعنی عنصری که در سحابیها وجود دارد) نامگذاری شد!
فیلتر اکسیژن 3 شرکت اوریون از شیشه‌هایی با کیفیت بالا ساخته شده‌اند. نگهدارنده‌ی فلزی آن دو نوع رزوه‌کاری (برای اتصال به چشمی دو اینچ و افزودن فیلترهای دیگر) دارد و برای رصد مستقیم با تلسکوپ‌های 8 اینچ یا بالاتر بسیار مناسب است.
سطح بالایی از تابش در طول موج‌های خطوط طیفی اکسیژن 3 از سحابیهای نشری گسیل می‌شود. بنابراین فیلتری با پهنای باند باریک که بتواند به این دو طول موج اجازه‌ی عبور دهد در رصد این اجرام کارایی بالایی خواهد داشت. این دو طول موج در ناحیه‌ی سبز و آبی فیروزه‌ای طیف نور مریی قرار دارند و سبب می‌شوند در رصد با تلسکوپ‌های بزرگ، ته‌رنگ سبزی از این سحابی قابل تشخیص باشد. این موضوع با توجه به اینکه نماهای سحابیهای کم‌نور آسمان، حتی با تلسکوپ‌های با قطر دهانه‌ی بالا به‌صورت تک‌رنگ (سیاه و سفید) دیده می‌شوند به جذابیت استفاده از این گونه فیلترها اضافه می‌کند.
هنگام استفاده از فیلتراکسیژن 3 (و دیگر فیلترهای سحابی) بهتر است ابتدا سحابی را بدون استفاده از فیلتر در میدان دید چشمی تلسکوپ قرار دهید و سپس فیلتر را اضافه کنید، چراکه فیلتر اکسیژن، نور ستاره‌ها را به شدت کاهش می‌دهد و یافتن سحابی را کمی دشوار می‌کند. تصویر زیر راببینید:
این تصویر از سحابی پرده (NGC6992) با تلسکوپ 10 اینچ نیوتنی با نسبت کانونی 6/5f/ در بزرگنمایی 47 برابر در آسمانی تاریک گرفته شده است. تصویر سمت چپ بدون استفاده از فیلتر و تصویر سمت راست با استفاده از فیلتر اکسیژن 3 تهیه شده است.
۱۴۰۳ – ۱۳۸۰ کلیه حقوق مادی و معنوی برای موسسه طبیعت آسمان شب محفوظ است و هرگونه کپی‌برداری مورد پیگرد قرار خواهد گرفت. Copyright © 2001 – 2024 NightSky | All Rights Reserved
