زیبائی و شکوه و در عین حال اسرار آسمان شب همیشه بشر را به خود جذب کرده است. زیبائی های آسمان شب بی شماراند و می توانند دید انسان را به زندگی تغییر داده و آرامشی عمیق را برای انسان قرن بیست و یکی فراهم کند. در این میان رصدخانه های آموزشی- تفریحی نقشی کلیدی دارند. این رصدخانه ها با قیمت کم و قابلیتهای بالائی که دارند می توانند پیوند دهنده ی آسمان و زمین باشند.
مشاهده ی عوارض سطحی ماه و یا حلقه های زیبای زحل و یا اقمار مشتری و حتی سحابی ها و کهکشان ها نفس را در سینه ی هر ناظری حبس می کنند.
بر گزاری شب های نجومی و رصدهای عمومی و سخنرانی های نجومی بخش کوچکی از فعالیتهای رصدخانه ای کوچک و آموزشی اند.
چه بسیار منجمانی که آتش عشق شان به نجوم با مشاهده ی یکی از اجرام آسمانی شعله ور شده و عمرشان را در راه نجوم سپری کرده اند. رصد آجرام آسمانی بدون شک یکی از به یاد ماندنی ترین تجربه های هر انسان می باشد.
با این مقدمه ی کوتاه در مورد نجوم و اهمیت وجود رصدخانه های آموزشی به بررسی طرح پیشنهادی از طرف موسسه آسمان شب می پردازیم.
رصدخانه ها اصولا از دو بخش اصلی تشکیل می شوند.
گنبد و ساختمان رصدخانه جائی است که تلسکوپ و لوازم رصدی در آن قرار می گیرد. مکان نگهداری تلسکوپ عموما بصورت گنبدی نیم دایره ای ساخته می شود که دریچه ای متحرک بر روی آن تعبیه شده است که از درون آن می توان تلسکوپ را به سمت آسمان نشانه گرفت و آن را رصد کرد.
موسسه آسمان شب نماینده ی رسمی گنبد های رصدخانه ای کمپانی استرالیایی Sirius Observatory در خاورمیانه می باشد. این گنبد ها از بهترین جنس ممکن ساخته شده اند و حداکثر مقاومت را در برابر شرایط سخت آب و هوائی دارا می باشند. کنترل این رصدخانه ها را می توان بطور کاملا کامپیوتری انجام داد و گنبد مجهز به سنسور های آب و هوا برای کنترل دریچه ی رصدخانه است.
هم اکنون چندین رصدخانه در ایران از گنبد های Sirius استفاده می کنند. به جرات می توان گفت که این گنبد ها بهترین در دنیا هستند.
پس از بررسی گنبد رصدخانه به سراغ تلسکوپ رصدخانه می رویم.
تلسکوپ پیشنهادی ما برای این رصدخانه تلسکوپ آمریکائی 10 اینچی Meade LX90 می باشد. این تلسکوپ با قطر دهانه ی 10 اینچ یا 254 میلیمتر تلسکوپی بسیار قوی و با کیفیت می باشد. کیفیت اپتیکی این تلسکوپ بسیار بالاست و مجهز به سیستم جستجوگر خودکار می باشد. فقط کافیست تلسکئوپ را روشن کرده و اجازه دهید توسط GPS داخلی و کامپیوتر مرکز ی اش موقعیت خود و آسمان را تشخیص داده و سپس برای رصد هر جرمی در آسمان کافیست نام آن را به کنترلر دستس تلسکوپ وارد کرده و تلسکوپ اتوماتیک به سمت آن می رود و می توانید بدون کوچکترین دردسری رصد کنید.
چنین تلسکوپی می تواند تصاویر حیرت انگیزی از آسمان ارائه دهد. همچنین می توان دوربینی مخصوص به تلسکوپ متصل نمود و تصاویر ماه و سیارات و یا دیگر اجرام را روی مانیتور و یا تلویزیون مشاهده کرد. همچنین توسط قطعه ای جانبی می توان بطور بدون سیم تلسکوپ را کنترل کرد.
از دیگر ابزار های پیشنهادی تلسکوپی خورشیدی می باشد که توسط آن می توان تمام فعالیتهای سطح خورشید را مشاهده کرد. با چنین تلسکوپی رصدخانه در طول روز هم می تواند فعال باشد و بسیاری از بازدید کنندگان در طول روز نیز می توانند به مشاهده ی آسمان و زیبائی های آن بپردازند.
همچنین برای افزایش راندمان رصدخانه احتیاج به لوازم جانبی از قبیل چشمی ها و فیلتر ها است که فراخور نیاز و اهداف هر رصدخانه ای می توان آنها را انتخاب کرد.
