تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر

ابزاری برای رصد آسمان شب که توصیه می‌کنیم

تلسکوپ 6 اینچی (150 میلی‌متری) اسکای‌واچر ویژگی‌های خوب بسیاری از تلسکوپ‌ها را با قیمتی مناسب ارائه می‌دهد و همراه خود ابزارهایی جانبی کافی برای شروع رصد دارد تا نیازی به خرید لوازم جانبی نداشته باشید.

تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر ( با نام دیگر Skyliner 150P) در میان تلسکوپ‌های نسبتا ارزان قیمت خیلی زود محبوبیت پیدا کرده است و خرید آن توسط کارشناسان نیز توصیه می‌شود و البته دلایل درستی هم برای این محبوبیت وجود دارد. ساختاری ساده دارد، ارزان است، و قدرت آن در رصد آسمان شب آنقدر خوب است که بر خلاف سایر تلسکوپ‌ها ضعیف‌تر بعد از چند روز کار با آن خسته و نااُمید نشوید. حتی برای کسانی که تلسکوپ‌ها گران قیمت و بهتری دارند، 6 اینچ کلاسیک اسکای واچر یک تلسکوپ دم دستی و مناسب تورهای رصدی است که می‌توانید چشمی‌های گران قیمت را به آن متصل کنید و از تماشای شگفتی‌های آسمان شب لذت ببرید.

♥ آنچه که در این تلسکوپ مورد پسند ما است:

• سیستم اُپتیک خوب
• قطر دهانه بزرگ (گردآوری نور بالا)
• استحکام و استواری نسبتا خوب
• راه‌اندازی سریع
• لوازم جانبی فراوان

- آنچه که در این تلسکوپ مورد پسند ما نیست:

• جوینده معمولی آن
• راحت نبودن دستگیره‌ها
• تعادل سخت تلسکوپ در صورت گذاشتن تجهیزات سنگین

تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر چیزهای زیادی را در آسمان شب به شما نشان می‌دهد و تا مدت‌ها نیاز به خرید تلسکوپی بهتر نخواهید داشت. مهمتر اینکه بعد از خرید تلسکوپ و با باز کردن جعبه آن آنچه برای شروع جدی رصد نیاز دارید فراهم است و نیازی برای خرید لوازم اضافه نیست. سه عامل قیمت مناسب ، سادگی و قدرت در رصد باعث می‌شود تا تلسکوپ‌های دیگر نتوانند با «تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر» رقابت کنند.

با این تلسکوپ چشمی‌های 1.25 اینچی ارائه می‌شود اما فوکوسر دو اینچی این تلسکوپ قابلیت نصب چشمی‌های دو اینچی را دارد بنابراین می‌توانید پس از مدتی با نصب چشمی 2 اینچی تلسکوپ را ارتقا داده و تصاویری بهتر با میدان دید بزرگتر داشته باشید.

تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر مدل Skyliner 150P Classic  تلسکوپی بازتابی با دهانه 150 میلی‌متر و فاصله کانونی 1200 میلی‌متر و نسبت کانونی f/8 است . طراحی و ساخت چنین تلسکوپی با اندازه‌ها و تلرانس‌هایی دقیق نسبتا ساده است. نسبت کانونی f/8 باعث می‌شود تا این تلسکوپ حتی با چشمی‌ها معمولی و نه چندان گران قیمت به خوبی کار کند. چشمی‌هایی که اگر به سایر تلسکوپ‌های سریع با نسبت کانونی پایین وصل شوند تصاویری با انحراف رنگی و آستیگماتیسم (کژ بینی) تولید می‌کنند. فاصله کانونی 1200 میلی‌متری یا 48 اینچی این تلسکوپ با طول نسبتا بلند لوله آن باعث می‌شود ابزاری ایده‌آل برای قد کودکان باشد تا کودکان بتوانند ایستاده به راحتی رصد کنند و بزرگسالان هم می‌توانند با نشستن روی صندلی از رصد آسمان شب لذت ببرند. لوله تلسکوپ و پایه‌های آن به راحتی در صندلی عقب و یا صندوق ماشین جا می‌شود تا حمل و نقل آن بسیار ساده باشد.

تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر فوکوسر تک‌سرعته 2 اینچی «رک‌-اند-پینیون» rack-and-pinion  کاملا فلزی دارد. معمولا در تلسکوپ‌های ارزان قیمت از فوکوسرهای 1.25 اینچی پلاستیکی استفاده می‌شود. فوکوسر دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر برای رصد بسیار خوب کار می‌کند اما آداپتوری که همراه تلسکوپ برای اتصال چشمی‌های 1.25 اینچی است کمی باعث سردرگمی می‌شود. بسته به اینکه  چشمی 1.25 یا 2 اینچ استفاده می‌کنید باید آداپتور را عوض کنید که البته مشکل خاصی نیست. چشمی‌های 2 اینچی در بزرگنمایی‌های پایین میدان دید بیشتری را نشان می‌دهند که باعث می‌شود پیدا کردن سوژه یا جرم مورد نظر راحت‌تر باشد و همچنین اجرام بزرگ در تمام میدان دید شما قرار گیرند. البته با چشمی‌های 2 اینچی خاصی که میدان دید بسیار بزرگی دارند (widest-field 2” eyepieces) ممکن است لبه‌های تصویر کمی تیره و کم نور باشند. علت آن کوچک بودن نسبی آینه ثانویه است که نمی‌تواند نور کافی را برای تمام محدوده دید همه چشمی‌های 2 اینچی (منظور چشمی‌هایی با میدان دید بسیار بالا) فراهم کند که باعث اثر «وینیتینگ» vignetting یا همان کاهش روشنایی حاشیه‌های تصویر می‌شود.

چشمی‌ها و جوینده همراه با تلسکوپ

علاوه بر آداپتور اتصال چشمی 1.25 اینچی همراه با تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر دو چشمی 1.25 اینچی 25 و 10 میلی‌متری است. چشمی 25 میلیمتری با عنوان  Super (modified Kellner) قرار دارد که کیفیتی در حد چشمی‌ها پلوسل دارند اما چشمی 10 میلی‌متری ساختار اُپتیکی سوپر پلوسل (دو جفت عدسی)دارد که کیفیت بسیار خوبی دارد.

(چشمی‌ها «پلوسل» که گاه به آنها «چشمی متقارن» هم گفته می‌شود از نظر بسیاری از رصدگران آماتور بهترین چشمی‌ها از لحاظ کیفیت و قیمت هستند. چشمی‌های پلوسل از چهار عدسی یا دو جفت عدسی ساخته شده‌اند که قسمت محدب هر جفت روبروی دیگری قرار دارد. این چشمی‌ها میدان دیدی بین 50 تا 56 درجه دارند. شفافیت تصویر خوبی دارند. آسودگی چشمی مناسبی دارند و نسبتا گران‌قیمت هستند.)

 برای شروع رصد این چشمی‌ها بسیار مناسب هستند. اما پیشنهاد ما این است که در صورت داشتن بودجه کافی بعد از مدتی از چشمی‌ها متفاوت و دو اینچی بهتر و حتی فیلترهای رصدی استفاده کنید تا بتوانید حداکثر استفاده را از توانایی‌های این تلسکوپ ببرید.

همراه با تلسکوپ، جوینده 6x30 است. این جوینده‌ی کاملا معمولی، با تلسکوپ خوب کار می‌کند اما به نظر کمی کوچک است برای همین علاوه بر اینکه تصویر فوق‌العاده‌ای ندارد به لحاظ ارگونومی هم در مقایسه با سایز بزرگ تلسکوپ تناسب ندارد.

پایه و مقر کلاسیک تلسکوپ 6 اینچی Skyliner 150P

تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک از همان مقر‌های سمتی‌-ارتفاعی معمول چوبی و مشهور تلسکوپ‌های دابسونی استفاده می‌کند. در این مقرها برای رصد هر جرم آسمانی، سمت (azimuth) و ارتفاع (altitude) باید تنظیم شوند. برای تنظیم ارتفاع دو دستگیره پلاستیک مشکی رنگ در دو طرف تلسکوپ قرار دارد که معمولا یکی از آنها ثابت و بدون استفاده است و تا حدی برای تقارن و زیبایی است و دیگری از داخل یک بلبرینگ و قطعه تفلونی عبور کرده و به بدنه تلسکوپ متصل است. با چرخاندن دستگیره می‌توان حرکت ارتفاع را آزاد و یا سفت کرد. به این صورت که با کمی چرخاندن دستگیره در جهت خلاف حرکت عقربه‌های ساعت، لوله تلسکوپ در جای خود و بین دو ستون جانبی  آزاد می‌شود. حالا ارتفاع تلسکوپ را تنظیم کرده و مجددا دستگیره مشکی رنگ را در جهت عکس سفت می‌کنید.  این سیستم به شکل قابل قبولی خوب کار می‌کند و از تلسکوپ‌های دابسونی شرکت اوریون(Orion Dobsonians) بهتر است اما از تلسکوپ‌های شرکت ژومل (GSO/Zhumell) ضعیف‌تر است. البته دستگیره‌ها که به مقدار زیادی از ستون‌ها بیرون زده‌اند گاهی به لباس یا شلوار یا بدن رصدگر گیر کرده و ایجاد مزاحمت می‌‌کنند.

برای تنظیم سمت تلسکوپ فقط کافی است که بدنه تلسکوپ  یا لوله را  کمی به چپ یا راست  بچرخانید.  در بین دو صفحه گرد کفی که از جنس MDF یا نئوپان با روکش ملامینه هستند قطعاتی تفلونی قرار دارد که باعث میشود این دو کفی به راحتی روی هم بچرخند. هر چند ایده‌آل نیست اما به خوبی کار می‌کند. همانطوری که اشاره شد جنس کل پایه دابسونی MDF یا نئوپان با روکش است.

چه چیزهایی را می‌توان با تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر دید؟

بسیار معتقدند که قطر 6 اینچ، حداقل قطر یک تلسکوپ برای مشاهده اغلب اجرام اعماق آسمان است. منظور بسیاری از اجرام فهرست مسیه و اجرام فهرست اِن-جی-سی است. در قطر 6 اینچ  تلسکوپ ممکن است قیمت قابل قبولی داشته باشد و البته همچنان به راحتی قابل حمل است.

با تلسکوپ‌ 6 اینچی می‌توانید ستاره‌های تشکیل دهنده  «خوشه‌های ستاره‌ای کروی» مانند M13، M15  و M3 را به صورت مستقل ببینید. با تلسکوپ‌های کوچک و ضعیف ممکن است این خوشه‌های ستاره‌ای به صورت یک ستاره درخشان دیده شوند. علاوه بر این تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر ابزاری ایده‌آل برای رصد ماه، فازهای ماه، سیارات منظومه شمسی و ستاره‌های دوتایی است.

می‌توانید به راحتی کلاهک‌های یخی مریخ و مناطق تاریک آن را در زمان مقابله و یا نزدیک به آن زمان ببینید. همنیطور سیاره زهره و عطارد و فازهای آنها را و هزاران گودال یا دهانه برخوردی ماه را که اندازه‌ای بین دو تا صدها کیلومتر داشته باشند.

سیاره مشتری و قمرهای آن قابل رصد هستند. همینطور «کمربندهای ابری جو مشتری» قابل دیدن هستند و همینطور لکه سرخ بزرگ.

سیاره زحل و حلقه‌های آن قابل رصد است و همینطور شکاف کاسینی (Cassini division) در بین حلقه‌ها و چند تایی از قمرها زحل را می‌توان تشخیص داد. سیاره‌های اورانوس و نپتون نقاط کوچک آبی و سبز رنگی دیده می‌شوند. شاید در شرایط ایده‌آل بتوانید قمر بزرگ سیاره نپتون به نام «ترایتون» را نیز ببینید.

تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر می‌تواند ستاره‌های دوتایی را که 0.75 ثانیه قوسی یا بیشتر از هم فاصله دارند به شما نشان دهد و اگر چشمان تیز بینی داشته باشید و مهارت کافی هزاران سیارک قابل رصد خواهند بود(البته معمولا چیزی بیشتر از یک نقطه نورانی کم‌رنگ در حرکت نخواهند بود).

لوازم جانبی پیشنهادی برای تلسکوپ دابسونی 6 اینچ کلاسیک اسکای‌واچر

اولین و مهمترین پیشنهاد ما چشمی 2 اینچی با میدان دید وسیع است. برای مثال یک چشمی 2 اینچی با بزرگ‌نمایی کم (چشمی 40 میلی‌متری) برای یافتن سریع اجرام آسمان شب و یک چشمی دو اینچی با بزرگ‌نمایی بالا( چشمی 6 میلی‌متری) برای رصد دقیق آن اجرام. پیشنهاد دیگر ما جایگزین کردن یا فایندر قدرتمند به جای فایندر6x30 خود تلسکوپ است. البته همه این موارد بعد از مدتی استفاده و یافتن مهارت کافی برای رصد آسمان شب.

برای تهیه چشمی و سایر لوازم جانبی مانند لوازم عکاسی نجومی می‌توانید با کارشناسان موسسه آسمان شب تماس بگیرید.

منبع: Sky-Watcher 6” Classic Dobsonian Review - Recommended Scope (telescopicwatch.uk)

منبع تصاویر نجومی: Search - AstroBin

هرگز با هیچ دوربین دوچشمی، تک چشمی یا تلسکوپ به خورشید نگاه نکنید، حتی برای یک لحظه و حتی در هنگام غروب خورشید. نتیجه چنین کاری آسیب جدی و برگشت ناپذیر به چشم شما خواهد بود. برای رصد خورشید نیاز به فیلترهای خورشیدی استاندارد و تایید شده دارید.

مترجم : داوود شفیعی