شاید باورش برای شما سخت باشد ولی با بررسی تصویر ستاره ها از درون تلسکوپ می توان به کیفیت اپتیکی و همخطی تلسکوپ پی برد. برای شروع بحث باید با مفهوم قرص Airy آشنا شوید . Airy نام دانشمندی است که توضیح این پدیده اپتیکی را ارائه کرد. اگر با تلسکوپتان بزرگنمائی بالایی حدود 40 تا 50 برابر به ازای هر اینچ قطر دهانه تلسکوپ ایجاد کنید ستاره ها دیگر نقطه ای دیده نمی شوند و الگوئی خاص دیده می شود. قرصی در مرکز تصویر به همراه چندیدن حلقه کم نور در اطراف آن دیده می شود. با بررسی این الگو می توانید همخطی و کیفیت اپتیکی تلسکوپتان را بررسی کنید. البته مشکلی وجود دارد در شبهائی که شرایط دید خوب بناشد این الگو به شدت مخدوش می شود و عملا نمی توان با آن به بررسی کیفیت تلسکوپ و همخطی آن پرداخت.
هنگامی که شرایط دید خوب باشد تصویر واضح و ثابت دیده می شود ( سمت راست ) و هنگامی که شرایط دید خوب نیست الگوی Airy به سختی دیده می شود و یا حتی اصلا قابل تشخیص نیست ( به ستاره های سمت چپ توجه کنید.) پس حتما متوجه شده اید که از الگوی Airy حتی می توان برای تشخیص مقیاس دید نیز استفاده کرد. هر چه ستاره واضح تر دیده شود دید بهتر است.
خوشبختانه برای فرار از شرایط دید بد راه جالبی وجود دارد. ستاره مصنوعی !!!!!!!!
ستاره مصنوعی منبعی نقطه ای از نور است که در چنان فاصله دوری از تلسکوپ قرار می گیرد که مانند یک ستاره عمل می کند و می توان الگوی Airy را دید. با این تفاوت که نه مشکل دید وجود دارد و نه مشکل ردیابی ستارگان وجود دارد. و همچنین می توان در روز نیز اقدام به این کار کرد. همچنین با کمی از فوکوس خارج کردن تصویر می توان خیلی بهتر خطاهای اپتیکی و یا مشکل همخطی را تشخیص داد.
چنین وسیله ای در تصویر فوق دیده می شود . این محصول که از کمپانی Hubble optics می باشد در واقع می تواند 5 ستاره با اندازه های مختلف تولید نماید. اندازه های مختلف مشاهده ستاره ی مصنوعی را در شرایط کم نور راحت تر می نمایند. حال در ادامه شیوه ی کار با این وسیله را بصورت پرسش و پاسخ فرا خواهید گرفت.
آنرا می توانید روی صندلی یا میز و یا حتی تخته سنگی در راستای دید تلسکوپ قرار دهید. فقط کافی است که ستاره 5 تائی در مقابل لوله تلسکوپ قرار بگیرد ( لازم نیست وسواس بیش از حد برای قرار گیری دقیق آن به خرج دهید. )
ستاره ی مصنوعی باید M برابر فاصله ی کانونی تلسکوپ قرار گیرد. اما M را از کجا پیدا کنیم؟ M برابر است با 366xD تقسم بر FxFxF ( F به توان 3 ( . که در این فرمول D قطر دهانه تلسکوپ بر حسب اینچ و F نسبت کانونی است. مثلا برای تلسکوپی 10 اینچی با نسبت کانونی 5 با محاسبه M به عدد حدود 25 می رسیم. حال باید ضرب این عدد در فاصله کانونی یعنی 50 اینچ به عدد 1344 اینچ یا 34 متر می رسیم . البته ستاره همچنان باید آنقدر دور باشد تا تلسکوپ بتواند روی آن فوکوس کند. اگر می خواهید فرمولی کلی داشته باشید می توانید M را 20 در نظر گرفته و سپس در فاصله کانونی را در آن ضرب کرده و آنگاه به آن اندازه از تلسکوپ ستاره را فاصله دهید.
برای همخط کردن با دقت خیلی بالا ستاره را تا جائی که دیده شود از تلسکوپ دور کنید. این امر را می توانید با آزمایش و خطا بدست آورید. اگر می خواهید از ستاره مصنوعی برای تست اپتیکی تلسکوپتان استفاده کنید بیشترین فاصله ممکن را رعایت کنید.
بر روی صفحه ی فلزی جلوی چراغ قوه تولید ستاره مصنوعی 5 سوراخ بسیار ریز ( ستاره ها ) وجود دارند که به ترتیب 50،100،150،200 و 250 میکرون قطر دارند و ستاره هائی با اندازه ظاهری متفاوت ایجاد می کنند. این نقاط نورانی بسیار ریز در واقع همان ستاره ها هستند. برای انتخاب یکی از این ستاره ها کم نورترین آنها را که در حالت خارج از فوکوس به خوبی دیده می شود را انتخاب کنید. احتمالا برای کم نور کردن ستاره ها باید فاصله بین سوراخها را از LED ها توسط چرخاندن سر چراغ قوه تنظیم کنید.
چگونه تلسکوپمان را توسط تست ستاره ای هم خط کنیم؟
ابتدا باید از همخطی تقریبی تلسکوپ مطمئن شوید. برای اینکار ستاره را از حالت فوکوس به اندازه 10 طول موج خارج کنید. برای اینکار فوکوسر را از حالت فوکوس چنان به عقب یا جلو حرکت دهید تا 10 حلقه ی هم مرکز ببینید. حال بر اساس دستورالعمل همخط سازی تلسکوپ چنان عمل کنید تا دوایر کاملا متحدالمرکز دیده شوند. این کار را باید در بزرگنمائی 25 برابر به ازای هر اینچ دهانه تلسکوپ انجام دهید.
سپس برای مرحله نهائی با بالاترین دقت باید در بزرگنمائی بالا ( 50 برابر برای هر اینچ قطر دهانه ) با ستاره 50 میکرونی کار را دنبال کنید. اگر لازم است از بارلوی 2 یا حتی 3 برابر استفاده نمائید. ستاره باید یکنواخت و دوایر کاملا هم مرکز دیده شوند.
با کمی دقت حتی می توانید تلسکوپتان را با دقت یک دهم طول موج هم خط کنید. به همراه ستاره ساز تکه ای آهن ربا برای پوشاندن ستاره هائی که استفاده نمی شوند وجود دارد. برای پوشاندن 4 ستاره ای که از آنها استفاده نمی کنید می توان از آهن ربای قرار داده شده در بسته استفاده نمود.
۱۴۰۳ – ۱۳۸۰ کلیه حقوق مادی و معنوی برای موسسه طبیعت آسمان شب محفوظ است و هرگونه کپی‌برداری مورد پیگرد قرار خواهد گرفت. Copyright © 2001 – 2024 NightSky | All Rights Reserved
