آلودگی نوری ؛ مناطق تاریک زیادی در سراسر جهان وجود دارند که برای تماشای مناظر زیبای آسمان شب ایده‌آل هستند. اگر نزدیک یکی از این مناطق زندگی می‌کنید، خیلی خوش‌شانس هستید. متاسفانه، بسیاری از علاقه‌مندان نجوم به‌جز حیاط خلوت خانه خود جای دیگری برای تماشای ستاره‌ها ندارند که به‌معنای سر و کله زدن با آلودگی نوری است. در این مقاله آلودگی نوری و نحوه مقابله با آن را توضیح می‌دهیم. پس با ما همراه باشید.
آلودگی نوری درخششی است که در آسمان شب از نور منعکس‌شده لامپ‌های خیابان و سایر اشکال روشنایی مصنوعی قابل‌مشاهده است. آسمان واقعا تاریک خیلی جذاب است، ولی متاسفانه بیشتر ما به چنین آسمانی دسترسی نداریم. ستاره‌شناسان مدت‌ها است که از حفظ آسمان‌های تاریک و کاهش آلودگی نوری دفاع می‌کنند.
وقتی ستاره‌شناسان درباره آلودگی نوری صحبت می‌کنند، منظورشان تابش‌های مصنوعی است که نمی‌گذارد دید واضحی از آسمان شب پرستاره داشته باشیم. علاوه‌بر ستاره‌شناسان، حامیان محیط‌زیست، بوم‌شناسان و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی نیز بر اهمیت چرخه طبیعی روز و شب که شامل تاریکی است، تاکید می‌کنند.
آلودگی نوری سه نوع است:
آسمان‌تاب تاریکی شب را از بین می‌برد و ستاره‌ها را محو می‌کند. منابع محلی این آلودگی نوری بیشتر احتمال دارد دید در شب شما را خراب کنند.
زیر آسمان‌های تاریک می‌توانید ستاره‌های با قدر ظاهری ۶.۵+ را با چشم غیرمسلح ببینید. آلودگی نوری دید شما را به تعداد انگشت‌شماری از ستاره‌های قدر اول کاهش می‌دهد. نوار رنگ‌پریده کهکشان راه شیری یکی دیگر از پیامدهای رایج آلودگی نوری است.
جای تعجب نیست که شهرهای بزرگ بیشترین آلودگی نوری را دارند. بااین‌حال کسانی که در حاشیه شهرها و روستاها زندگی می‌کنند، ممکن است به‌همان اندازه از نور شدید آزاردهنده چراغ همسایه‌ها آزار ببینند.
خوشبختانه، چند روش آسان برای کاهش اثرات ناخواسته آلودگی نوری وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم.
اگر منابع آلودگی نوری محلی هستند، مهم‌ترین کار این است که تلسکوپ را در جای مناسب نصب کنید. جایی را پیدا کنید که مانعی بین تلسکوپ و منبع آزاردهنده نور وجود داشته باشد. این مانع می‌تواند هر چیزی باشد، مانند حصار، درخت یا ساختمان. ولی نباید به‌قدری بزرگ باشد که بخشی از آسمان را که می‌خواهید به آن نگاه کنید نیز بپوشاند.
اگر سپر مناسب پیدا نکردید، می‌توانید خودتان یکی بسازید. سپر ساده متشکل از قاب چوبی یا پلاستیکی پوشیده‌شده با پارچه تیره می‌تواند معجزه کند. مطمئن شوید که سپر محکم نصب شده است. آخرین چیزی که می‌خواهید این است که باد آن را روی تلسکوپ بیندازد. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید سپر بسازید، کافی است یک پارچه تیره از بند رخت، داربست یا موارد مشابه آویزان کنید و مطمئن شوید که در جای خود محکم است.
اگر نورهای مزاحم از خانه همسایه‌ها می‌آید، با احترام موضوع را با آن‌ها در میان بگذارید. شاید بتوانید با هم به توافق برسید. مثلا وقتی به تعطیلات می‌روند از حیوان خانگی‌شان مراقبت کنید و آن‌ها در عوض وقتی مشغول تماشای ستاره‌ها هستید پرده‌ها را بکشند یا چراغ‌ها را خاموش کنند.
کار بعدی که باید انجام دهید بهینه‌سازی تجهیزات برای مقابله با خیرگی و سایر اشکال آلودگی نوری است. هدف به حداکثر رساندن کنتراست آنچه می‌بینید و به حداقل رساندن نفوذ نور سرگردان است. چشمی‌هایی را انتخاب کنید که محافظ چشمی برای مسدود کردن نور اضافی دارند و مطمئن شوید که لنزها به چربی مژه آلوده نیستند، زیرا دید را کاهش می‌دهد.
| بیشتر بخوانید: چگونه یک فرد معتقد به تخت بودن زمین را قانع کنیم؟ |
اگر محافظ چشمی ندارید، مثل عکاس‌های قدیمی یک تکه پارچه تیره را روی سرتان بیندازید. شاید در این حالت عجیب به‌نظر برسید، ولی مطمئن باشید این کار به حفظ دید در شب کمک می‌کند.
استفاده از فیلتر آلودگی نوری و همچنین فیلترهای باند باریک یا رنگی بسته به سوژه، وضوح تصویر و جزئیات را افزایش می‌دهد. سپر شبنم نیز می‌تواند به جلوگیری از ورود نور کمک کند. اگر درخشش بالای سرتان به‌قدری زیاد است که حتی نمی‌توانید سوژه موردنظرتان را پیدا کنید، خرید مقر Go-To ساده‌ترین راه‌حل است.
در بسیاری از نقاط، آسمان‌تاب بعد از نیمه شب به‌‌میزان قابل‌توجهی کمتر می‌شود. زیرا بیشتر مردم عادی و کسب‌وکارها چراغ‌های خود را خاموش می‌کنند. بنابراین، در ساعت‌های ابتدایی بعد از نیمه شب معمولا دید بهتری خواهید داشت. همچنین ممکن است چراغ‌های خیابان در زمان مشخصی خاموش شوند. اگر مشکل فقط آسمان‌تاب است، صبر کنید تا سوژه موردنظرتان از افق فاصله بگیرد.
بهترین راه برای مقابله با آلودگی نوری رفتن به مکانی با آسمان تاریک است، ولی این کار همیشه ممکن نیست. انتخاب تلسکوپ برای رصد در شرایط آلودگی نوری باید بر اساس همان معیارهایی باشد که برای رصد در مکان تاریک در نظر می‌گیرید.
تلسکوپی با گشودگی بزرگ صرف‌نظر از شرایط نور محیط، نور ستاره بیشتری را نسبت به گشودگی کوچک جمع‌آوری می‌کند. بنابراین بزرگ‌ترین گشودگی را که بودجه‌تان می‌رسد، بخرید.
اگر مثلا در طبقه نهم زندگی می‌کنید، باید فضای نگهداری و بالا و پایین بردن تلسکوپ را هم در نظر بگیرید. توصیه می‌کنیم مقر Go-To بخرید، زیرا آلودگی نوری انتخاب ستاره‌های مناسب را برای پرش ستاره‌ای دستی به اجرام آسمانی دشوار می‌کند.
تلسکوپ ۸ اینچی اشمیت کاسگرین سلسترون یا مید که روی مقر سمتی-ارتفاعی Go-To نصب شده است، گشودگی خوبی در اندازه‌ای فشرده فراهم می‌کند. اضافه کردن سپر نوری به جلوی تلسکوپ نه‌تنها خطر تشکیل شبنم را کاهش می‌دهد، بلکه به کاهش تداخل منابع نور محلی نیز کمک می‌کند.
اگر می‌خواهید عکاسی نجومی انجام دهید، از فیلترهای مخصوص ضد آلودگی نوری برای حذف مقداری از اثرات آن در طول پس‌پردازش استفاده کنید. فیلتر کنتراست فوق‌العاده بالا (UHC) نیز مفید خواهد بود. بااین‌حال هیچ فیلتری جرم آسمانی را روشن نمی‌کند. تمام کاری که فیلتر می‌توانند انجام دهد این است که به حذف نور ناخواسته کمک کند. همچنین دوربین دوچشمی ۵۰×۱۰ خوب تهیه کنید تا نمای سریع از آسمان شب داشته باشید.
