از زمانی که اولین سیاره فراخورشیدی در حال چرخش دور ستارهای شبیه خورشید در سال ۱۹۹۵ کشف شد، دانشمندان بیش از ۵ هزار نمونه دیگر را در سراسر کیهان پیدا کردهاند.
بیش از نیمی از این اکتشاف‌ها توسط تلسکوپ فضایی کپلر ناسا انجام شده است. این تلسکوپ در سال ۲۰۰۹ برای پیدا کردن سیاره‌های شبیه زمین در سراسر کهکشان راه شیری به فضا پرتاب شد و در سال ۲۰۱۸ بعد از کشف ۲۶۰۰ سیاره فراخورشیدی ماموریت خود را به پایان رساند.
تعداد زیاد سیاره‌های فراخورشیدی کشف‌شده نشان می‌دهد که جهان‌های کوچک و سنگی مثل زمین در کهکشان راه شیری فراوان هستند. بااینحال، رویای دیرینه ستاره‌شناسان کشف سیاره‌ای است که کاملا شبیه زمین باشد.
برای اینکه سیاره‌ای بهطور بالقوه مساعد حیات در نظر گرفته شود، باید نسبتا کوچک و سنگی باشد همچنین در محدوده قابلسکونت یا «گلدیلاکس» ستاره خود بچرخد. این محدوده به‌عنوان منطقه‌ای تعریف می‌شود که آب می‌تواند به‌صورت مایع در سطح سیاره وجود داشته باشد.
با پیشرفت فناوری تلسکوپ‌ها، عوامل دیگری مانند ترکیب جوی سیاره و سطح فعالیت ستاره مادر آن نیز به شروط اضافه شدند. در حالیکه هنوز سیاره‌ای پیدا نکرده‌ایم که دقیقا مثل زمین باشد، در این مقاله با ما همراه باشید تا با نزدیک‌ترین مشابه‌های شناخته‌شده آشنا شوید.
گلیز ۶۶۷ سیسی فقط ۲۲ سال نوری از زمین فاصله دارد و طبق گزارش آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) جرم آن حداقل ۴.۵ برابر زمین است. این فراسیاره تنها در عرض ۲۸ روز یک دور کامل حول ستاره میزبان خود می‌گردد که کوتوله قرمزیست که بهطور قابلتوجهی سردتر از خورشید است. بنابراین، فرض بر این است که گلیز ۶۶۷ سیسی در منطقه قابلسکونت قرار دارد. بااینحال، گلیز ۶۶۷ سیسی که با استفاده از تلسکوپ ۳.۶ متری رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی کشف شد، ممکن است به‌قدری نزدیک ستاره کوتوله قرمز خود بچرخد که داغ و سوزان باشد.
کپلر-۲۲بی این اولین فراسیاره بود که توسط تلسکوپ فضایی کپلر در منطقه قابلسکونت ستاره مادر خود کشف شد. این سیاره در فاصله ۶۰۰ سال نوری از ما قرار دارد و بهطور قابلتوجهی بزرگتر است، یعنی تقریبا ۲.۴ برابر اندازه زمین. هنوز مشخص نیست که آیا این سیاره سنگی، مایع یا گازی است. مدار کامل ۲۹۰ روزه کپلر-۲۲بی تقریبا شبیه مدار ۳۶۵ روزه زمین است. این فراسیاره دور ستارهای از رده G میچرخد که کوچک‌تر و سردتر از خورشید ما است.
| بیشتر بخوانید: یک سال در سیاره‌های دیگر چقدر است؟ |
کپلر-۶۹سی که حدود ۲۷۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد، حدود ۷۰ درصد بزرگتر از زمین است. همچنین محققان از ترکیب این فراسیاره هم مطمئن نیستند. این سیاره هر ۲۴۲ روز یک بار حرکت انتقالی خود را کامل می‌کند که مشابه مدار زهره در منظومه شمسی است. بااینحال از آنجایی که درخشندگی ستاره میزبان آن حدود ۸۰ درصد خورشید است، احتمالا در منطقه قابلسکونت قرار دارد.
طبق گزارش ناسا، کپلر-۶۲اف حدود ۴۰ درصد بزرگتر از زمین است و دور ستارهای بسیار سردتر از خورشید ما میچرخد. بااینحال، مدار ۲۶۷ روزه آن باعث شده است در منطقه قابلسکونت باشد. اگرچه کپلر-۶۲اف در فاصله نزدیک‌تری از زمین تا خورشید دور ستاره کوتوله سرخ خود میچرخد، ستاره مادرش نور بسیار کمتری تولید می‌کند. فراسیاره کپلر-۶۲اف در فاصله ۱۲۰۰ سال نوری از ما قرار دارد و به‌خاطر اندازه بزرگش در دسته سیاره‌های سنگی قرار دارد که می‌توانند اقیانوس داشته باشند.
این سیاره حداکثر ۱۰ درصد بزرگتر از زمین است و به‌نظر می‌رسد در لبه بیرونی منطقه قابلسکونت ستاره خود قرار دارد. کپلر-۱۸۶اف فقط یک سوم انرژی را که زمین از خورشید می‌گیرد، از ستاره خود که کوتوله‌ای سرخ است دریافت می‌کند. بنابراین، این سیاره که حدود ۵۰۰ سال نوری با ما فاصله دارد دوقلوی واقعی زمین نیست.
| بیشتر بخوانید: راهنمای عکاسی نجومی برای مبتدیان چطور شروع کنید |
این سیاره فراخورشیدی که در فاصله ۱۱۹۴ سال نوری از زمین قرار دارد در سال ۲۰۱۵ کشف شد. بر اساس بیانیه مطبوعاتی ناسا، کپلر-۴۴۲بی ۳۳ درصد بزرگتر از زمین است و هر ۱۱۲ روز یک بار دور ستاره خود می‌گردد. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۱ در اطلاعیه‌های ماهانه انجمن پادشاهی اخترشناسی (MNRAS) منتشر شد عنوان کرد که این سیاره فراخورشیدی احتمالا نور کافی برای حفظ زیست‌کره بزرگش دریافت می‌کند. محققان احتمال وجود شرایط فتوسنتز را در سیاره‌های مختلف تجزیه و تحلیل کردند و متوجه شدند که کپلر-۴۴۲بی تابش کافی از ستاره خود دریافت می‌کند.
این جهان که کشف آن در سال ۲۰۱۵ اعلام شد، اولین سیاره تقریبا اندازه زمین است که دور ستارهای به‌اندازه خورشید میچرخد. کپلر۴۵۲بی در فاصله ۱۴۰۰ سال نوری از ما قرار دارد و فقط ۲۰ روز بیشتر از زمین طول می‌کشد تا حول ستاره خود بگردد. کپلر۴۵۲بی ۶۰ درصد بزرگتر از زمین و ستاره مادر آن (Kepler-452) ۱۰ درصد بزرگتر از خورشید و بسیار شبیه آن است. محققان اعتقاد دارند که این سیاره فراخورشیدی با اندازه ۱.۶ برابر زمین، به احتمال خیلی زیاد سنگی است
دانشمندان با تحلیل دوباره داده‌های تلسکوپ فضایی کپلر موفق به کشف کپلر-۱۶۴۹سی شدند. این سیاره فراخورشیدی از نظر اندازه شبیه زمین است و در منطقه قابلسکونت دور ستاره خود میچرخد. در طول جمع‌آوری داده‌های اولیه تلسکوپ، الگوریتم کامپیوتری این جرم نجومی را اشتباه شناسایی کرد. سپس در سال ۲۰۲۰ معلوم شد که در واقع سیاره است.
کپلر-۱۶۴۹سی در فاصله ۳۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد و ۱.۰۶ برابر بزرگتر از آن است. دانشمندان نوری را که این فراسیاره و زمین از ستاره‌های خود دریافت می‌کنند مقایسه کردند و متوجه شدند که کپلر-۱۶۴۹سی ۷۵ درصد از نوری را که زمین از خورشید می‌گیرد دریافت می‌کند.
９. پروکسیما قنطورس بی
به گفته ناسا، پروکسیما قنطورس بی فقط چهار سال نوری از زمین فاصله دارد و در نتیجه نزدیک‌ترین سیاره فراخورشیدی شناخته‌شده به زمین محسوب می‌شود. این فراسیاره که در سال ۲۰۱۶ کشف شد، ۱.۲۷ برابر زمین جرم دارد. اگرچه پروکسیما قنطورس بی در منطقه قابلسکونت دور ستاره خود (پروکسیما قنطورس) میچرخد، در معرض تشعشع‌های فرابنفش شدید قرار دارد. دلیل این است که بسیار نزدیک به ستاره مادرش قرار دارد و دوره مداری آن فقط ۱۱.۲ روز است.
سیاره‌هایی که دور ستاره تراپیست-۱ می‌چرخند، شبیه‌ترین فراسیاره‌های هم اندازه با زمین هستند که در منطقه قابلسکونت ستارهای قرار دارند. این منظومه سیاره‌ای از هفت جهان تشکیل شده است. آب در بیشتر این سیاره‌ها احتمالا در اوایل شکل‌گیری منظومه‌شان تبخیر شده است. بااینحال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که بعضی از این سیاره‌ها ممکن است آب بیشتری نسبت به اقیانوس‌های زمین در خود داشته باشند. یکی از این سیاره‌ها، تراپیست-۱ئی، بیشترین احتمال را دارد که از حیاتی که می‌شناسیم، پشتیبانی کند.
| برای دانلود PDF مقاله بر روی لینک ده_سیاره_شبیه_به_زمین کلیک کنید |
