متن و عكسها از طاها قوچكانلو
به نظر شما یک تلسکوپ ایدهآل برای عکاسی نجومی چه تلسکوپی است؟ این پرسش بارها و بارها در مؤسسهي آسمان شب تکرار میشود.
(همهي عكسهاي اين مقاله با تلسکوپ ریچی-کرتین 6 اینچي اسکای واچر گرفته شده است.)
نکتهي مهم در انتخاب تلسکوپ ویژه برای عکاسی نجومی، به حداقل رسیدن خطاهای اپتیکی در آن است. در بین شکستیها، تلسكوپهاي آکروماتیک خطای رنگی دارند، ولی تلسكوپهاي آپوکروماتیک این خطاها را ندارند و تنها خطای موجود در آنها انحنای میدان یا تخت نبودن تصویر است که با تختکنندهی تصویر رفع ميشود. در بازتابیها هم نیوتنیها خطای کما دارند، يعني ستارهها با فاصله گرفتن از مرکز، کشیدگی گیسو مانند پیدا میکنند که با فاصله گرفتن از مرکز تشدید میشود. همینطور در اشمیت کاسگرینها نیز خطاهایی از این دست مشاهده میشود و خطای کرویت نیز در انواع نیوتنیها، کاسگرینها و ترکیبیها که آینهي کروی یا سهموی دارند به چشم میخورد. در این بین ساختار فوقالعادهای از تلسکوپهای بازتابی وجود دارد که با همان ساختار کاسگرینهای کلاسیک ولی با آینههای هذلولی تغییر ماهیت داده است. این نوع تلسکوپها ریچی-کرتین نام دارند.
در این ساختار دیگر خبری از خطاهای رنگی (به علت بازتابی بودن) و خطاهای کما و کروماتیک وجود ندارد اما در مقابل همان مشکل تخت نبودن تصویر و علاوه بر آن خطای آستیگمات وجود دارد که با تصحیحکنندههای مناسب رفع ميشوند. تا چندی پیش این ساختار با قیمتهایی بسیار گزاف در کارخانههایی خاص تولید و به بازار عرضه میشد اما امروزه شركت GSO این تلسکوپها را در ابعاد گوناگون و با قیمتی بسیار ارزان به بازار عرضه کرده است.
این تلسکوپ با قطری معادل 6 اینچ و نسبت کانونی 9 تلسکوپ خیلی سریعی نیست ولی با استفاده از تختکنندههای تصویر که کاهشدهندهي نسبت کانونی نیز هستند نسبت کانونی تا 75/6 کاهش پیدا میکند و سرعت را تا 77/1 برابر افزایش میدهد و با فاصلهي کانونی 1026 میتوانید با بزرگنمایی مناسب به سراغ اجرامی نهچندان بزرگ مانند کهکشانها بروید. البته در تستی که روی آن انجام دادیم بدون کاهشدهندهي نسبت کانونی و با فاصلهي کانونی 1350 هم به عکاسی پرداختیم که تصاویر بسیار جالب شدند و در هر دو حالت تصاویر از نظر تخت بودن (در دوربینهایی با برش 6/1) قابل قبول بودند.
یکی از نکات مهم در این تلسکوپ ساخت بسیار عالی آن است. وجود نگهدارندههای بسیار عالی برای آینهي ثانویه، استحکام آن را برای خارج شدن از همخطی بالا میبرد. همچنین وجود فوکوسر 2 اینچي دو سرعته کریفورد با نسبت 1 به 11 از دیگر خوبيهاي این تلسکوپ به شمار میرود. درون لولهي این تلسکوپ بافلهایی قرار داده شده است که تا حد زیادی از بازتاب نور درون لوله جلوگیری میکند.
شيوهي قرارگیری تلسکوپ راهنما ما را بسیار به چالش کشید و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که نه نیاز به صفحه است و نه چیز دیگری، بلکه حلقههای تلسکوپهایی مثل 7 یا 8 میلیمتري شکستی بهآساني به روی بدنه پیچ ميشوند و آن را نگه میدارند، البته این در صورتی است که اتوگایدر از حساسیت قابل قبولی برخوردار باشد تا برای پیدا کردن ستارهی راهنما نیازمند به حرکت دادن تلسکوپ راهنما نباشید.
تفاوت بین این ساختار با تلسكوپهاي آپو را میتوان در قیمتشان دید. ميتوانيد با پرداختن هزینهای معادل 5 تا 10 درصد قیمت آپوکروماتیک، تلسکوپ ریچی-کرتیني در همان اندازه داشته باشید.
این ساختار در اندازهي 6 اینچ تلسکوپی بسیار ایدهآل از لحاظ قیمت، وزن، حجم و کیفیت است. با صرف هزینهي کم (بسیار ارزانتر از آپوكروماتيك 80 میلیمتري) میتوانید این تلسکوپ را بخريد که با وزنی معادل 5/5 کیلوگرم شما را در انتخاب پایه دچار محدودیت نمیکند و در کل بسیار کمحجم و کمهزینه میتوانید به شکل حرفهای عکاسی نجومی را آغاز كنيد و ادامه دهید.