برگرفته از: وب‌سایت اَسترونومیکس
مترجم: تیمور سیف‌اللهی
آیا می‌خواهید نوشته‌های روی بدنه‌ی کشتی‌های باری در حال کناره‌گیری در بندرگاه را بخوانید؟ یا پرنده‌ای را که روی درخت حیاط‌تان به جوجه‌هایش غذا می‌دهد را تماشا کنید و گاهی هم ستاره‌ها را نگاه کنید؟ اگر این چیزها برای‌تان جالب است، دوربین دوچشمی و دوربین‌های ساده و کوچک بهترین گزینه‌اند.
آیا دوست دارید در پاییز و زمستان آسمان را رصد کنید و نمایی از کهکشان آندرومدا با ۳ درجه گستردگی در آسمان را در میدان دید خود ببینید و با دیدن کهکشان مارپیچی M33 در صورت فلکی مثلث شگفت‌زده شوید؟ آیا می‌خواهید در تابستان در جریان ستارگان راه شیری، که مانند بخاری که از دهانه‌ی قوری چای بیرون می‌آید از صورت فلکی قوس کشیده شده‌اند، غوطه‌ور شوید؟ اگر این‌گونه رصدها را دوست دارید، دوربین دوچشمی نجومی با گشودگی دهانه‌ی بزرگ و میدان دید باز ابزاری است که به آن نیاز دارید.
شاید تماشای ماه و سیاره‌ها برای‌تان جذاب باشد. آیا به زحل و حلقه‌هایش، رقص قمرهای مشتری، توفان‌های گرد و غبار مریخ، کوه‌ها، دهانه‌ها و دره‌های ماه علاقه دارید؟ اگر چنین است، تلسکوپ شکستی[1] ابزاری است که به کارتان می‌آید.
آیا با فکر کردن به نام‌های پروین، مرداب، روزِت و حلقه ضربان قلب‌تان بالا می‌رود؟ آیا شب‌ها به‌جای شمارش گوسفند در ذهن‌تان، با شمردن اجرام NGC در آسمان می‌خوابید؟ آیا می‌خواهید با چشم‌های خودتان نوری که از مرزهای کیهان می‌آید را ببینید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، تلسکوپ بازتابی[2] ابزار مناسب شماست.
شاید هم می‌خواهید همه‌ی این‌ها را با هم داشته باشید: اجرام ژرفای آسمان را ببینید، از بزرگ‌نمایی زیاد در هنگام تماشای ماه و سیاره‌ها لذت ببرید و از اجرام دور و نزدیک عکس بگیرید. و همه‌ی این‌ها را با تلسکوپی انجام دهید که به‌آسانی با یک دست قابل حمل است. اگر این چیزی است که می‌خواهید، تلسکوپ ترکیبی[3] می‌تواند نیازتان را برطرف کند.
مهم‌ترین ویژگی تلسکوپ کارایی آن است. با مطالعه‌ی جدول‌های زیر می‌توانید با توجه به اندازه و نوع تلسکوپ‌ها و دوربین‌های نجومی، به آنچه در هر کدام می‌توان دید پی ببرید. بنابراین جستجوی‌تان برای انتخاب تلسکوپ خوب به انواع و اندازه‌های خاصی محدود می‌شود.
(برای رصد اجرام منظومه شمسی به‌طور کلی به بزرگ‌نمایی‌های بیش از ۶۰ برابر نیاز است)
| منظومه شمسی | ستارگان | اجرام اعماق آسمان |
| لکه‌های خورشیدی (با فیلتر خورشیدی خوب)، اهله‌ی زهره، دهانه‌های ماه به کوچکی ۷ تا ۸ کیلومتر، چند نوار و کمربند روی مشتری و چهار قمر گالیله‌ای آن، حلقه‌های زحل (اگر آسمان به‌اندازه‌ی کافی تاریک باشد، شکاف کاسینی هم دیده می‌شود)، اورانوس و نپتون به صورت نقاط روشن سبزرنگ | ستاره‌های دوتایی با جدایی زاویه‌ای به کوچکی ۲ ثانیه قوسی در دید نجومی خوب، ستاره‌های کم‌نور تا قدر ۵/۱۱. | خوشه‌های کروی بزرگ، بعضی از سحابی‌های پرنور، همه‌ی اجرام فهرست مسیه در آسمانی تاریک (البته جزییات کمی از آن‌ها دیده می‌شود) |
| منظومه شمسی | ستارگان | اجرام اعماق آسمان |
| جزییات لکه‌های خورشیدی (با فیلتر خورشیدی خوب)، اهله‌ی سیاره‌ی عطارد، شیارها و دهانه‌های ماه با قطر ۵ کیلومتر، کلاهک‌های قطبی مریخ و پستی‌ها و بلندی‌های تاریک سطح آن در مقابله‌ها، چند نوار و کمربند دیگر روی مشتری با جزییاتی در کمربندها، سایه‌ی قمرهای مشتری روی آن در هنگام گذر از برابر خورشید، شکاف کاسینی و ۴ تا ۵ قمر زحل، اورانوس و نپتون به‌صورت قرص‌هایی بسیار کوچک. | ستاره‌های دوتایی با جدایی زاویه‌ای ۵/۱ ثانیه‌ی قوسی و کمتر در دید نجومی خوب، ستاره‌های کم‌نور تا قدر ۱۲. | ده‌ها خوشه‌ی کروی، سحابی نشری، سحابی سیاره‌نما، همه‌ی اجرام فهرست مسیه و بسیاری از اجرام پرنور فهرست NGC در آسمانی تاریک (برخی از جزییات سحابی‌ها دیده می‌شود. اگرچه جزییات کهکشان‌ها هنوز به‌خوبی دیده نمی‌شوند.) |
| منظومه شمسی | ستارگان | اجرام اعماق آسمان |
| گنبدها، شیارها و سایر پستی‌ها و بلندی‌ّهای روی ماه با پهنای ۳ کیلومتر و کوچک‌تر، پستی‌ها و بلندی‌ّهای روی مریخ در نزدیکی‌های مقابله، جزییات بیشتری از مشتری و کمربندهای آن در دید نجومی خوب، کمربندها و نوارهای روی قرص سیاره‌ی زحل، بسیاری از دنباله‌دارهای کم‌نور و سیارک‌های پرنورتر. | ستاره‌های دوتایی با جدایی زاویه‌ای ۱ ثانیه‌ی قوسی در دید نجومی بسیار خوب، ستاره‌های کم‌نور تا قدر ۱۳ و بیشتر. | هزاران خوشه‌ی ستاره‌ای، سحابی، کهکشان (با نشانه‌هایی از ساختارهای مارپیچی در برخی از آن‌ها)، بسیاری از اجرام فهرست NGC و IC در آسمانی تاریک و با دید خوب، جزییات برجسته در سحابی‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای. |
| منظومه شمسی | ستارگان | اجرام اعماق آسمان |
| جزییات روی ماه با پهنای کمتر از ۲ کیلومتر، ابرها و توفان‌های بزرگ مریخ، ۶ تا ۷ قمر زحل، قمرهای گالیله‌ای مشتری (که به‌صورت قرص‌هایی بسیار کوچک و بدون جزییات دیده می‌شوند)، سیارک‌های کم‌نور (به صورت ستاره‌های کوچک و کم‌نوری دیده می‌شوند. دید نجومی، بیشینه‌ی جزییات قابل مشاهده‌ی اجرام منظومه شمسی در یک شب رصدی معمولی را محدود می‌کند.) | ستاره‌های دوتایی با جدایی زاویه‌ای کمتر از ۱ ثانیه‌ی قوسی در دید نجومی بسیار خوب، ستاره‌های کم‌نور تا قدر ۱۴. | هسته‌ی مرکزی برخی از خوشه‌های کروی تفکیک می‌شود، جزییات بیشتری از سحابی‌ها و برخی از کهکشان‌ها در آسمانی تاریک دیده می‌شود. |
| منظومه شمسی | ستارگان | اجرام اعماق آسمان |
| در دید نجومی نادر و فوق‌العاده پستی‌ها و بلندی‌های روی ماه تا اندازه‌های کمتر از ۱ کیلومتر، ابرهای کوچک و پستی‌ها و بلندی‌های برجسته‌ی روی مریخ و به احتمال کم قمرهای فوبوس و دیموس، بسیاری ازجزییات نوارها و کمربندهای مشتری (شکاف اِنکه در حلقه‌ی زحل اغلب دیده می‌شود)، تریتون بزرگترین قمر نپتون، پلوتو (به‌صورت ستاره‌ای کم‌نور)، با وجود توانایی تفکیک بالای تلسکوپ‌های بزرگ دید نجومی جزییات قابل مشاهده‌ی اجرام منطومه‌ی شمسی را محدود می‌کند. | ستاره‌های دوتایی با جدایی زاویه‌ای ۵/۰ ثانیه‌ی قوسی در شرایط فوق‌العاده و نادر دید نجومی، ستاره‌های کم‌نور تا قدر ۵/۱۴. | هزاران خوشه‌ي کروی، سحابی و کهکشان، همه‌ي اجرام فهرست NGC و IC با جزییات بیشتری نسبت به تلسکوپ‌های کوچک‌تر (برای برخی از سحابی‌های پرنور در آسمانی تاریک و تلسکوپی با میدان دید باز رنگ بسیار کمی قابل تشخیص است.) |
[1] Refracting telescope
[2] Reflecting telescope
[3] Catadioptric telescope
