چرا از تلسکوپها استفاده می کنیم؟ تلسکوپ‌ها چگونه کار می کنند؟

اگر از افراد ناآشنا با نجوم و تلسکوپ  در مورد اینکه کار اصلی یک تلسکوپ چیست سئوال کنید به احتمال بسیار زیاد جوابی که خواهید گرفت این خواهد بود که وظیفه اصلی یک دوربین نجومی بزرگ کردن اجرام نجومی است.

بزرگ‌نمایی اجرام نجومی فقط یکی از وظایف یک دوربین نجومی (تلسکوپ) می‌باشد.

اجرام نجومی به واسطه مسافتهای بسیار بسیار زیادی که از ما دارند بسیار کم نور و بدون جزئیات دیده می‌شوند.

هدف اصلی یک تلسکوپ یا دوربین نجومی افزایش شدت روشنایی اجرام کم نور اسمانی همانند سحابیها یا کهکشانهای دوردست و همچنین اشکار کردن جزییات این اجرام می‌باشد. البته بزرگ‌نمایی هم همانطور که گفته شد از اهداف یک تلسکوپ می‌باشد.

چشم انسان برای کنترل شدت نور ورودی از مردمک استفاده می کند.عملکرد مردمک چشم انسان همانند دیافراگم دوربینهای عکاسی می‌باشد. به این صورت که مردمک هنگامی که شدت نور زیاد است بسته می‌شود و هنگامی که نور کم است باز می‌گردد تا نور بیشتری وارد چشم شود. هر چه مردمک بیشتر باز شود نور بیشتری هم دریافت می‌شود ولی همانطور که می‌دانید مردمک چشم انسان به طور متوسط حداکثر 6 میلی‌متر باز می‌گردد پس برای رصد آسمان ما انسان‌ها محدود به حداکثر قطر مردمک چشم‌مان هستیم. برای اینکه بتوانیم اجرام کم نورتری را در آسمان ببینیم از تلسکوپهایی با قطر عدسی یا اینه بزرگتر استفاده می‌کنیم. عدسی یا اینه بزرگتر علاوه بر اینکه نور بیشتری جمع اوری می‌کندجزییات بیشتری را هم اشکار می کند. اجرام اسمانی علاوه  بر اینکه باید پرنور تر دیده شوند همچنین باید جزییات سطحیشان نیز بیشتر اشکار گردد. خوشبختانه با بزرگتر انتخاب کردن عدسی یا اینه تلسکوپ هم نور بیشتری گرداوری می‌شود و هم جزییات بیشتری اشکار می‌گردد.

اما تلسکوپ‌های نجومی اصولا چگونه کار می‌کنند؟

اساس کار تلسکوپهای نجومی به این صورت است که یک عدسی محدب یا یک آینه مقعر پرتوهای رسیده از اجرام آسمانی را همگرا کرده و در کانون تشکیل تصویر می‌دهند سپس تصویر تشکیل شده در کانون توسط یک عدسی که به چشمی معروف است و مانند یک ذره بین عمل می‌کند دیده می‌شود.

در کانون عدسی‌های محدب و آینه‌های مقعر تصویری حقیقی ایجاد می‌گردد و حتی می‌توان این تصویر را مستقیما با قرار دادن یک پرده و یا تکه‌ای کاغذ سفید مستقیما مشاهده کرد.