عوامل موثر بر فصل‌ها در سیاره‌ های دیگر

فصل ها در سیاره های دیگر و دمای آنها به عوامل زیادی بستگی دارد که در ادامه به این عوامل می پردازیم. ما در ادامه مقاله به عوامل موثر در فصل ها در سیاره های دیگر پرداخته ایم و شما را دعوت می کنیم تا با مطالعه این مقاله با این عوامل آشنا شوید.

عوامل موثر بر فصل‌ ها در سیاره‌ های دیگر

１. فاصله سیاره از خورشید:

اگر سیاره‌ای نزدیک به خورشید باشد (برای مثال، عطارد)، تاثیر پرتوهایش روی آن سیاره بسیار بیشتر از سیاره‌های دورتر (برای مثال، نپتون) خواهد بود. سیاره ما بسیار به خورشید نزدیک است و به همین دلیل تاثیر زیادی روی دمای زمین دارد. خورشید یکی از عوامل مهم تغییرات فصل ها در سیاره های دیگر است.

2. مدت گردش سیاره:

سیاره‌هایی که زمان گردش طولانی دارند (برای مثال، عطارد)، نسبت به سیاره‌های با زمان گردش کوتاه (برای مثال، مشتری) روز و شب بلندتری دارند. اگر خورشید مدت طولانی در آسمان باشد، نیمی از سیاره بسیار داغ‌تر از زمانی می‌شود که خورشید مدت کوتاهی در آسمان باشد. مدت زمانی که سیاره ها می چرخند می تواند بر روی فصل ها در سیاره های دیگر اثر گذار باشد.

به‌طور مشابه دمای شب‌های طولانی بسیار پایین‌تر از شب‌های کوتاه است/ زیرا نیمی از سیاره که در تاریکی است، زمان بیشتری برای خنک شدن دارد. میانگین مدت زمان روز و شب روی زمین بسیار کوتاه است، در نتیجه زمان گردش ما تاثیر محدودی روی حداکثر و حداقل دما دارد.

3. ترکیب و چگالی جو سیاره:

در سیاره‌هایی که اتمسفر متراکم دارند (برای مثال، زهره) تغییرات دما بسیار کم است، زیرا جو افزایش می‌یابد و از دست دادن گرما را تعدیل می‌کند. دمای سیاره‌هایی که فاقد جو هستند یا جو بسیار نازک دارند (برای مثال، عطارد)، تحت تاثیر این اثر تعدیل‌کننده قرار نمی‌گیرند و بنابراین تغییرات شدید دما را تجربه می‌کنند. اتمسفر زمین چگالی متوسطی دارد و گرمای خورشید را که در طول روز به سطح می‌رسد فیلتر کرده و هنگام غروب به حفظ گرما کمک می‌کند.

4. انحراف محوری سیاره:

اگر محور یک سیاره شیب متوسط (مثلا زمین یا مریخ) یا شیب زیاد (اورانوس یا پلوتون) داشته باشد، تغییرات فصلی طول روز و شب در آن به‌ ویژه در عرض‌های جغرافیایی بالاتر زیاد خواهد بود.

این مساله در سیاره‌هایی که نزدیک خورشید هستند، باعث اختلاف فصلی قابل‌توجه بین دما در دو نیمکره می‌شود. شیب ۲۳.۵ درجه‌ای زمین باعث شده است مناطق نزدیک به قطب‌ ها حدود شش ماه روز و شش ماه شب داشته باشند.

وقتی که قطب جنوب به سمت خورشید متمایل می‌شود، تابستان جنوبی با روشنایی همیشگی روز است و زمانی که به سمت مخالف متمایل می‌شود، زمستان جنوبی با همیشه شب است.

5. خروج از مرکز مداری سیاره:

هر چه مدار یک سیاره بیضوی‌تر باشد، با چرخش به دور خورشید تغییرات دمای بیشتری خواهد داشت. وقتی سیاره در مدار خود به خورشید نزدیک‌تر می‌شود، در مقایسه با زمانی که از آن دورتر است گرمای بیشتری دریافت می‌کند. عطارد مدار کاملا بیضی‌ شکل دارد، در حالی‌که مدار زمین تقریبا دایره‌ای است.

فصل ها در سیاره های دیگر

• عطارد: نزدیکترین سیاره به خورشید است. آب و هوای این سیاره در طول سال به‌شدت متغیر است، زیرا در مداری بسیار بیضوی حرکت می‌کند. یعنی گاهی فاصله آن با خورشید بسیار کم می‌شود. عطارد از سیاره‌های بدون جو است و در نتیجه در برابر خورشید بی محافظ است و هوای آن در طول روز بسیار گرم و در شب بسیار سرد می‌شود. عطارد شیب محور نیز ندارد و فصل‌های آن به‌ دلیل مدار بسیار بیضی شکل آن به دور خورشید رخ می‌دهند.
• زهره: دومین سیاره نزدیک به خورشید است. مدار زهره باعث ایجاد فصل‌های مختلف نمی‌شود، زیرا تقریبا دایره‌ای است. این سیاره فقط سه درجه شیب دارد (در جهت مخالف سایر سیاره‌ها)، بنابراین درجه حرارت زهره در تمام مدت سال چندان فرقی نمی‌کند. آب و هوای این سیاره همیشه گرم است، زیرا نسبتا به خورشید نزدیک است و جو ضخیمی دارد که دما را ثابت نگه می‌دارد. می‌توان گفت که زهره تقریبا هیچ فصلی ندارد.
• زمین: سومین سیاره نزدیک به خورشید با مداری تقریبا دایره‌ای است و بنابراین مسیری که دور خورشید طی می‌کند، روی فصل‌های آن اثر ندارد. زمین شیب ۲۳.۵ درجه دارد که برای اثر گذاشتن روی فصول کافی است. این شیب روی نحوه برخورد نور خورشید به زمین در طول مدار آن اثر می‌گذارد. در طول تابستان نیمکره جنوبی، نیمکره جنوبی زمین به سمت خورشید متمایل شده که باعث می‌شود نور خورشید مستقیم‌تر به زمین برخورد کند و روزها گرم‌تر و طولانی‌تر شوند.در طول زمستان نیمکره جنوبی، نیمکره جنوبی به سمت مخالف متمایل می‌شود، بنابراین نور خورشید به‌ طور غیرمستقیم به آن برخورد می‌کند و در فضای بزرگتری پخش می‌شود. اما در زمستان، شب‌های طولانی‌تر و روزهای کوتاه‌ تری داریم (برعکس این اتفاق در نیمکره شمالی می‌افتد). زمین به‌ دلیل محور شیب‌دار خود چهار فصل دارد و جو آن به اندازه کافی متراکم است تا دما را در طول سال معتدل نگه دارد. زمین بدون انحراف محوری، هیچ فصلی نداشت.

• مریخ: چهارمین سیاره نزدیک به خورشید است. این سیاره فقط دو فصل (تابستان و زمستان) دارد که از نظر دما بسیار متفاوت هستند. مدار بیضی شکل مریخ و شیب قابل‌توجه آن باعث به وجود آمدن فصل می‌شود. علاوه‌بر این، جو بسیار نازک مریخ در تغییرات شدید دما در آن نقش دارد. شما می توانید مریخ را با تلسکوپ در شبی که همه شرایط رصد مهیا باشد را تماشا کنید و به وضعیت این سیاره در فصل های مختلف پی ببرید. 
• مشتری: فقط سه درجه شیب دارد و جو آن بسیار غلیظ است (این سیاره یکی از غول‌های گازی است). مدار مشتری به دور خورشید بیضوی است، بنابراین انتظار می‌رود که دمای آن در طول مدار بسیار متغیر باشد. بااین‌حال، با توجه به فاصله بسیار زیاد مشتری از خورشید، این سیاره تغییر دمای اندکی دارد و همیشه بسیار سرد است. جو بسیار غلیظ مشتری دمای سرد آن را پایدار نگه می‌دارد و می‌توان گفت که هیچ فصلی ندارد. شما می توانید با خرید تلسکوپ مشتری را در آسمان مناسب رصد تماشا کنید. تلسکوپ به شما کمک می کند تا مشتری را به خوبی تماشا کنید.
• زحل: یکی از غول‌های گازی است که انحراف محوری و همچنین مدار بیضوی به دور خورشید دارد. با وجود این از آن‌جایی که فاصله بسیار زیادی از خورشید دارد، همیشه بسیار سرد است و جو غلیظ آن هوای سرد را حفظ می‌کند.
• اورانوس: مدار بیضوی دارد و بسیار از خورشید دور است. بنابراین در تمام طول سال هوای بسیار سردی را تجربه می‌کند. این سیاره جو بسیار غلیظی دارد (یکی دیگر از غول‌های گازی است) و به‌همین دلیل دمای آن در طول سال بسیار سرد باقی می‌ماند. اورانوس شیب حدود ۹۸ درجه دارد و عملا به پهلو و دور خود می‌چرخد. روز این سیاره نیمی از سال طول می‌کشد و نیمه دیگر سال شب است.
• نپتون: مدار سیاره نپتون تقریبا دایره ای است و حدود ۲۸ درجه شیب دارد. با‌این‌حال، نپتون از خورشید فاصله بسیار زیادی دارد و به‌ همین دلیل دمای آن همیشه بسیار پایین است. جو نپتون غلظت بالایی دارد و آب و هوا را سرد نگه می‌دارد. بنابراین نزدیکی به خورشید روی فصل ها در سیاره های دیگر تاثیر می گذارد مانند نپتون. 
• پلوتو (سیاره ای کوتوله): از خورشید بسیار دور است و در نتیجه همواره دمای بسیار پایینی دارد. با آنکه مدار این سیاره به دور خورشید بسیار بیضوی است و جو بسیار نازک دارد، فاصله آن از خورشید باعث می‌شود که همیشه به‌شدت سرد باشد.

نتیجه

عوامل موثر بر فصل ها در سیاره های دیگر را برای شما به تفکیک سیارات عنوان کردیم و به این نتیجه رسیدیم که فاصله سیارات با خورشید، مسیر حرکتی سیارات، انحراف محوری آنها و ضخامت جو سیاره در تغییرات فصلی و دمایی آنها تاثیرگذار است، باید عنوان کرد که خورشید نقش بسیار مهمی در فصل ها سیاره های دیگر دارد. شما با مراجعه سایت آسمان شب می توانید خرید تلسکوپ و تجهیزات رصد آسمان را مشاهده کنید و همچنین دیگر مقالات مرتبط با نجوم را مطالعه فرمائید.